بر اساس آمار اعلام شده با افزایش درآمدهای اختصاصی صندوق رفاه دانشجویان تا مبلغ ۱,۴۷۱ میلیارد طی چهار سال اخیر، میزان پرداخت انواع وام‌های دانشجویی در این مدت از ۱۰۰ تا ۵۰۰ برابر افزایش یافت و تمام خوابگاه‌های رتبه ۵ از چارت دانشگاه‌ها حذف شدند.
به گزارش ایسنا، موضوعات رفاهی و معیشتی نظیر خوابگاه‌ها، تغذیه و وام‌ها از جمله مسائل مهم و کلیدی دانشجویان در طول دوران تحصیل به شمار می‌روند، مسائلی که در بسیاری از مواقع اهمیت توجه به آن از موضوعات آموزشی و پژوهشی نیز فراتر می‌رود، به همین جهت چهارم اسفند سال ۷۱ اساسنامه "صندوق رفاه دانشجویان" به منظور ایجاد زمینه مناسب جهت رشد استعدادها، کمک به وضع تحصیلی و معیشت دانشجویان مستعد و کم بضاعت کشور به عنوان یکی از زیر مجموعه‌های وزارت علوم به تصویب هیأت وزیران و امضای معاون اول رئیس جمهور وقت رسید و سه واحد "رفاه دانشجویی"، "تغذیه" و "خوابگاه‌ها" مهم‌ترین بخش‌های این صندوق را تشکیل داد. در این مدت نیز اقدامات زیادی از سوی این صندوق در حوزه رفاه دانشجویی شکل گرفته است و در این مدت صندوق رفاه دانشجویان عملکرد متفاوتی داشته و به گفته بسیاری از کارشناسان نقش و این عملکرد در عرصه ارتقای خدمات رفاهی دانشجویان طی سالهای اخیر بسیار پررنگ‌تر از دهه‌های گذشته بوده است.
به گونه‌ای که بر اساس آمار اعلام شده در سال ۹۷ از سوی صندوق رفاه دانشجویان، طی ۴ سال گذشته میزان درآمد اختصاصی این صندوق به مبلغ ۱,۴۷۱ میلیارد تومان رسید که این رقم نسبت به مدت مشابه حدود ۱۷۱ درصد رشد داشته است.
همچنین با توجه به هم افزایی دولت در بخش اعتبار عمومی صندوق رفاه دانشجویان و رشد مناسب درآمد اختصاصی طی این مدت دانشجویان با پوشش ۱۰۰ درصدی نسبت دریافت تسهیلات رفاهی و دانشجویی مواجه شدند به طوری که طی دو سال گذشته علاوه بر پرداخت تسهیلات هدفمند و متناسب با نیاز واقعی، مبلغ وام‌های پرداختی به دانشجویان بین ۲۵ تا ۵۰۰ درصد افزایش یافته است.
همچنین توجه به حوزه ساخت خوابگاه‌های دانشجویی و رتبه‌بندی سراها از دیگر اقدامات قابل توجه طی سالهای اخیر است به گونه‌ای که دانشگاه‌ها چهار سال پیش با کمبودهایی مواجه بودند، این مشکل نیز با گشایشی که در برنامه ششم توسعه در حوزه ساخت خوابگاه‌های دانشجویی و برنامه ریزی صورت گرفته تا حدودی رفع شد و از ابتدای سال گذشته نیز ساخت و تکمیل ۳ خوابگاه دانشجویی در دستور کار قرار گرفته است و قرار است طول برنامه ششم توسعه کمبود خوابگاهی دانشجویان رفع شود و هیچ دانشجویی پشت در خوابگاه نماند ضمن اینکه مشکل کمبود فضای خوابگاهی با پرداخت کمک هزینه رهن به دانشگاه‌ها تا حدودی رفع شد و در این زمینه سال گذشته حدود ۳۳ میلیارد تومان در قالب کمک رهن به دانشگاه‌ها پرداخت شده است.
در حال حاضر نیز برخی از وام‌های صندوق رفاه دانشجویان تا ۵۰۰ درصد افزایش داشته‌اند اما وام‌های که مشمول افزایش طی دو سال گذشته نشده‌اند نظیر وام ضروری شهریه یا وام ازدواج در دستور کار هیئت امنای صندوق رفاه دانشجویان قرار گرفت و مبلغ این وام‌ها در سال ۹۸ نیز با افزایش قابل توجه مواجه شده است. بر این اساس وام پرداختی ودیعه مسکن به دانشجویان ۷ میلیون و۵۰۰ هزار تومان بود که این مبلغ در تهران تا ۱۵ میلیون افزایش یافت و این مبلغ در کلان شهرهای دیگر ۶ میلیون بود که تا ۱۲ میلیون افزایش یافت و در سایر شهرها نیز از ۴ میلیون و ۲۰۰ به ۹ میلیون افزایش یافته است و صندوق رفاه در تلاش است با توجه به تورمی که وجود دارد به جای سیاست ساخت خوابگاه‌های متاهلی میزان ودیعه مسکن دانشجویان افزایش یابد.
صندوق رفاه دانشجویان همچنین اعلام کرده بود که در تلاش است که میزان وام ودیعه مسکن دانشجویان متأهل در تهران برای سال جاری تا ۷۰ میلیون تومان افزایش یابد و این مبلغ در کلان شهرها تا ۵۰ میلیون و سایر شهرها تا ۳۰ میلیون افزایش یابد، البته این برنامه در قالب پیشنهادی در کمیسیون فرهنگی مطرح شده و به کمیسیون تلفیق مجلس نیز ارسال شده که اگر در این کمیسیون تصویب شود با توجه به این مبلغ وامی که در آن تعیین شده اتفاق ویژه‌ای در حوزه ودیعه مسکن متأهلین اتفاق خواهد افتاد.
یکی از مشکلات صندوق رفاه دانشجویان در بحث تسهیلات وام شهریه این است که این به دلیل قرار گرفتن این وام در ردیف تملک و جزو ردیف‌های متفرقه محسوب می‌شود در بحث تخصیص نیز دچار با مشکلاتی مواجه است، به گونه‌ای که طی ۴ سال گذشته کل تخصیص وام شهریه ۴۷ میلیارد تومان بوده است اما رقمی که به دانشجویان شهریه پرداز در قالب وام پرداخت شده ۵۷۰ میلیارد تومان بوده است که این مبلغ از طریق منابع و درآمدهای اختصاصی تاکنون جبران شده است.
با توجه به عدم تخصیص بودجه برای وام شهریه از سوی سازمان برنامه و بودجه کشور، صندوق رفاه دانشجویان با بانک قرض الحسنه مهر تفاهم ایجاد کردند و منابعی برای این امر اختصاص داده شد تا براساس شکل گیری یک هم افزایی در رابطه با دانشجویان دانشگاه آزاد، علمی کاربردی و مراکز غیرانتفاعی بتوانیم نیاز این دانشجویان را پوشش دهیم و به تمامی متقاضیان وام تعلق بگیرد.
در حوزه وام ویژه دکتری نیز در سال ۹۳ کل اعتبار تخصیصی به دانشجویان دکتری ۳ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان بود که در سال ۹۴، ۲۰ میلیارد تومان وام ویژه به دانشجویان پرداخت شد که این مبلغ در سال ۹۵، ۵۸ میلیارد تومان و در سال ۹۶، ۱۶۶ میلیارد بود و در سال جاری نیز ۲۲۰ میلیارد تومان به عنوان وام ویژه دکتری تخصیص پیدا کرده است.
به این ترتیب در واقع تمامی دانشجویان دکتری غیر بورسیه روزانه که درخواست دریافت وام ویژه دکتری داشتند تحت پوشش قرار گرفتند. در حال حاضر به طور متوسط به هر دانشجوی متقاضی ماهیانه ۷۰۰ هزار تومان وام ویژه دکتری پرداخت می‌شود که این میزان به صورت هر سه ماه یک‌بار به حساب آنها واریز می‌شود و در کنار آن نیز وام ضروری ۳ میلیون تومانی دریافت می‌کنند.
عادلانه سازی اجاره بهای دریافتی از دانشجویان خوابگاهی یکی دیگر از اقدامات صورت گرفته در حوزه دانشجویی بوده است، به گونه‌ای که علیرغم اینکه در برنامه پنجم توسعه بر افزایش سالیانه ۲۳۰ درصدی اجاره بهای دریافتی از دانشجویان خوابگاهی تاکید شده بود اما این مبلغ به دلیل وضعیت اقتصادی و رکود و تورم با تسامح قانونی با دانشجویان صورت گرفته و میزان اجاره بها دریافتی از دانشجویان طی دو سال گذشته افزایش نیافت اما برای اینکه عادلانه سازی شود این اجاره بها بر اساس رتبه بندی خوابگاه‌ها از دانشجویان دریافت می‌شود و اجاره بهای دانشجویانی که در خوابگاه‌های با رتبه بندی ۴ و ۵ قرار بگیرند افزایش نیافت، اما این اجاره بها در خوابگاه‌های با رتبه ۳، ۱۰ درصد و در رتبه‌های ۱ و ۲ نیز ۱۵ درصد افزایش یافته است. بنابراین در سال ۹۷ رشد چندانی در اجاره بهای خوابگاهی صورت نگرفت و به صورت متوسط هر دانشجو در خوابگاه‌های دولتی ۱۸۰ تا ۲۰۰ هزار تومان در ترم اجاره بها می‌پردازد.
دکتر عثمان عزیزی معاون دانشجویی دانشگاه کردستان در خصوص عملکرد سالهای اخیر صندوق رفاه دانشجویان در گفت و گو با ایسنا با تاکید بر اینکه طی سالهای اخیر کمک‌های صندوق رفاه دانشجویان در عرصه دانشجویی و رفاهی برای دانشگاه کردستان بی نظیر بود، اظهار کرد: ما طی این سال‌ها بیشترین ارتقا ء و تعمیرات خوابگاه‌ها را داشتیم به طوری که از ۱۸ خوابگاه دانشگاه کردستان ۱۴ خوابگاه با تعمیر صددرصدی و به رتبه‌های برتر ارتقا پیدا کردند و این کمک‌ها بدون حمایت‌های صندوق امکان پذیر نبود.
وی در ادامه تصریح کرد: در تعمیر و بازسازی خوابگاه‌ها صندوق رفاه دانشجویان ۵۰ درصد و دانشگاه نیز همین میزان کمک مالی کردند به گونه‌ای که حدود سه میلیارد تومان هزینه این تعمیرات شد که یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان از آن را به عنوان کمک از صندوق رفاه دریافت نمودیم.
در بخش سلف سرویس‌های غذای دانشجویی نیز توانستیم اغلب این سلف‌ها را صنعتی کنیم و این اقدامات طی سالهای اخیر با حمایت صندوق رفاه صورت گرفت. ضمن اینکه کمک‌های ویژه‌ای با عناوین مختلف برای دانشجویان بخصوص دانشجویان نابینایان صورت گرفته است.
دکتر عزیزی از افزایش پرداخت انواع وام‌های دانشجویی طی سالهای اخیر خبر داد و تاکید کرد: خوشبختانه ما طی دو سال اخیر بیشترین وام‌های را به دانشجویان پرداخت نمودیم و این وام از سوی صندوق رفاه دانشجویی پرداخت می‌شد.
همچنین دکتر حسین امامعلی پور معاون دانشجویی دانشگاه تبریز در گفت و گو با ایسنا رتبه بندی خوابگاه‌ها و راه‌اندازی رستوران‌های آزاد در دانشگاه‌ها طی سالهای اخیر را "نوآوری" توصیف و اظهار کرد: خوشبختانه طی سالهای اخیر عملکردهای خوبی در حوزه‌های سلف، خوابگاه‌ها، رستوران‌های دانشجوی و پرداخت وام‌های دانشجویی صورت گرفته است به گونه‌ای که رتبه بندی خوابگاه‌ها و راه اندازی رستوران‌های آزاد که از مهم‌ترین برنامه اصلی صندوق رفاه بود یک نوآوری در حوزه دانشجویی به شمار می‌رود.
دکتر امامعلی پور ادامه داد: دانشگاه تبریز با کمک صندوق رفاه دانشجویان توانست یکی از مهم‌ترین و بزرگترین خوابگاه‌های خود را ساخت و افتتاح کنند بطوریکه این خوابگاه با ۶ میلیارد وام که حدود سه میلیارد سود آن از سوی صندوق رفاه پرداخت شد، به بهره برداری رسید.
وی یادآور شد: یکی دیگر از اقدامات مثبت صندوق رفاه دانشجویی طی سالهای اخیر این بود که بیش از ۶۰ درصد واریزی خوابگاه‌ها به این صندوق مجدد به دانشگاه‌ها برگشت می‌خورد در حالی که قبلاً این میزان در گذشته به ۳۰ درصد می‌رسید.
دکتر حسین سلیمی رئیس دانشگاه علامه طباطبایی نیز در گفت و گو با ایسنا از بازسازی و تعمیر بیش از ۷۰ خوابگاه دانشجویی این دانشگاه خبر داد و گفت: کار نوسازی و تعمیر خوابگاه‌های دانشگاه علامه طباطبایی از سال ۹۵ آغاز شده است و خوشبختانه با حمایت‌های صندوق رفاه دانشجویان و بخش خیرین بیشتر خوابگاه‌های این دانشگاه که اعتبار حدود ۲۰ درصد آن با کمک صندوق رفاه دانشجویان وزارت علوم تأمین شده، مورد بازسازی قرار گرفته است.
وی تاکید کرد: خوشبختانه خوابگاه‌های سلامت و همت دانشگاه علامه که جمعیت بیش از ۲۱۰۰ نفر از دانشجویان خوابگاهی را در خود اسکان داده‌اند با الگوی خوابگاه‌های سطح یک کشور طراحی شده‌اند و این خوابگاه‌ها از امکاناتی نظیر سالن‌های ورزش، کتابخانه، اینترنت رایگان پرسرعت و غیره مجهز هستند.
رئیس دانشگاه علامه طباطبایی همچنین خاطر نشان کرد: در حال حاضر حدود ۳۵۰۰ ظرفیت خوابگاهی در دانشگاه وجود دارد و بر اساس رتبه بندی‌های که صندوق رفاه دانشجویان وزارت علوم انجام داد هیچ خوابگاه رتبه ۴ و ۵ در این دانشگاه وجود ندارد.
همچنین دکتر سید احمد معتمدی رئیس دانشگاه امیرکبیر در گفت و گو با ایسنا با تاکید بر اینکه ۳۵ درصد دانشجویان این دانشگاه خوابگاهی هستند، گفت: یک سوم دانشجویان از شهرستان‌ها وارد دانشگاه امیرکبیر می‌شوند بنابراین بحث رفاهی آنها باید مورد توجه قرار بگیرد که خوشبختانه دانشگاه امیرکبیر با کمک صندوق رفاه دانشجویان تلاش‌های خوبی انجام داده است
رئیس دانشگاه امیرکبیر همچنین از اختصاص اعتباری مشخص برای نوسازی و تعمیر خوابگاه‌های دانشگاه طی چند سال اخیر خبر داد و گفت: دانشگاه امیرکبیر توانستتهخوابگاه‌های دارای رتبه‌های ۳، ۴ و ۵ را ارتقا ء دهد، اگر چه در این زمینه با کمبودهای بودجه‌ای مواجه بودیم و ما اعتبارات تعمیر و تجهیز را به صورت کامل دریافت ننموده‌ایم و اگر هم چیزی دریافت کرده‌ایم به صورت اوراق بوده، اما تلاش کردیم تا با بودجه‌های جاری خود و کمک‌های صندوق رفاه دانشجویان وزارت علوم برای ارتقا خوابگاه‌ها اقداماتی انجام دهیم.
وی همچنین با اشاره به اقدامات صورت گرفته جهت بازسازی و تعمیر خوابگاه‌های دانشگاه امیرکبیر طی سالهای اخیر، اظهار کرد: طی چند سال اخیر تقریباً تمامی ۲۲ خوابگاه دانشگاه به طور کامل بازسازی و تجهیزات آن نوسازی شده است و یا با تعمیرات کلی و جزئی بهبود یافته است و این اقدامات با حمایت‌های صندوق رفاه صورت گرفته است.
به گزارش ایسنا، با توجه به تغییر مدیریت صندوق رفاه دانشجویان وزارت علوم و سابقه مدیریتی دکتر مطیعی به عنوان سرپرست جدید این صندوق، باید منتظر ماند و دید برنامه‌ها و سیاست‌های فعلی صندوق رفاه ادامه می‌یابد، یا اینکه رویکرد جدیدی در تأمین نیازهای رفاهی و دانشجویی اتخاذ خواهد شد.
منبع: خبرگزاری دانشجویان ایران"ایسنا"
